Projekti „Mbështetja e BE-së për sundimin e ligjit“, Komponenti 3 për përmirësimin e parandalimit dhe luftës kundër korrupsionit
Objektivi i përgjithshëm i Komponentit 3 të këtij Projekti IPA (maj 2023 – nëntor 2026) është të përmirësojë parandalimin e korrupsionit dhe të ofrojë mbështetje strategjike dhe metodologjike për Komisionin për Parandalimin e Korrupsionit, si dhe të kontribuojë në pavarësinë, efektivitetin dhe efikasitetin e mandatit dhe funksionimit të tij. Fushat në të cilat do të ofrojë mbështetje institucionale për KSHPK-në janë qendra e trajnimit, menaxhimi i burimeve njerëzore, menaxhimi strategjik i TIK-ut, komunikimi dhe menaxhimi. Komponenti synon gjithashtu përmirësimin e kontrollit dhe verifikimit të të dhënave në pasqyrat e gjendjes pasurore dhe të interesave të paraqitura nga zyrtarë të zgjedhur dhe të emëruar, përfshirë deputetët në Kuvend. Ky aktivitet do të ofrojë trajnime në punë, me qëllim zhvillimin dhe modernizimin e mëtejshëm të metodave dhe proceseve në KSHPK.
Ligji i ri për Lobimin ka hyrë në fuqi në korrik 2022. Është krijuar një regjistër elektronik i lobistëve dhe është përgatitur një manual për hartimin e akteve të brendshme. Komponenti do të mbështesë KSHPK-në në vlerësimin e zbatimit të ligjit dhe do të ndihmojë në organizimin e fushatave ndërgjegjësuese, tryezave të rrumbullakëta, seminareve dhe trajnimeve.
Përveç kësaj, projekti do të bashkëpunojë me KSHPK-në dhe institucione të tjera relevante për të rritur transparencën e financimit të partive politike dhe fushatave zgjedhore. Një nga aktivitetet e planifikuara në këtë fushë është krijimi i një platforme interneti për dorëzimin dhe publikimin e të gjitha raporteve të nevojshme, e cila do të mundësojë vendosjen e proceseve të unifikuara të punës dhe formularëve për raportet financiare dhe regjistrimin dhe dorëzimin e thjeshtë të raporteve, gjë që do të rrisë transparencën e raportimit. Kjo do të mundësojë krijimin e një baze të dhënash dhe informacioni solid me ndihmën e të cilit KSHPK-ja do të mund të realizojë kompetencat e veta në fushën e monitorimit, trajtimit të ankesave dhe sanksioneve, me qëllimin përfundimtar – parandalimin e korrupsionit në politikë.
Aktivitetet në lidhje me parandalimin e korrupsionit në prokurimin publik do të ofrojnë mbështetje për reduktimin e korrupsionit në prokurimin publik dhe asistencë në krijimin e një sistemi të gjurmimit elektronik, të ngjashëm me sistemin slloven ERAR. Një mjet i tillë e-tracking mbulon jo vetëm prokurimin publik, por edhe shumicën e kompetencave të KSHPK-së, e cila nga ana tjetër lidhet ngushtë me rezultatet që duhet të arrihen nga komponentët e tjerë të projektit.
Ky komponent gjithashtu do të nxisë dhe forcojë qasjen proaktive dhe efikase në parandalimin dhe luftimin e korrupsionit në përgjithësi, si dhe do të mbështesë zhvillimin profesional të punonjësve që punojnë në institucione të ndryshme shtetërore dhe të pavarura për tema që lidhen me parandalimin e korrupsionit, duke organizuar kurse në bashkëpunim me Akademinë Ndërkombëtare për Parandalimin e Korrupsionit (IACA – International Anti-Corruption Academy) në Laxenburg, Austri.
Raport për hartimin e situatës në prokurimet publike dhe gjeneruesit kryesorë të korrupsionit
3: Mbështetja e BE-së për sundimin e ligjit – Komponenti 3: Përmirësimi i parandalimit dhe luftës kundër korrupsionit
Projekti IPA 2020 për sundimin e ligjit (periudha e zbatimit: janar 2021 – janar 2026), përmes komponentit 3, përfituesi kryesor i të cilit është Komisioni Shtetëror për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK), ka për qëllim të përbashkët të sigurojë mbështetje strategjike dhe metodologjike të KSHPK-së dhe të kontribuojë në forcimin e pavarësisë, efektivitetit dhe efikasitetit të mandatit dhe funksioneve të tij.
Nëpërmjet aktiviteteve të këtij projekti do të sigurohet mbështetja e KSHPK-së në zbatimin e rregulloreve të lobimit dhe menaxhimin e dhuratave. Si rezultat i miratimit të Ligjit të ri për Lobimin, në qershor 2021, projekti do të fokusohet në mbështetjen e KSHPK-së në zhvillimin dhe zbatimin e akteve nënligjore, aktivitetet ndërgjegjësuese dhe ngritjen e një regjistri elektronik të lobistëve. Disa nga këto aktivitete nuk janë të kufizuara vetëm në KSHPK, por përfshijnë lobistë dhe organizata të tjera lobuese.
Një tjetër aktivitet projektor që DCSK-ja e ka si mbështetje nga ky projekt është një aktivitet që synon përmirësimin dhe avancimin e kontrollit dhe verifikimit të pyetësorëve të dorëzuar nga zyrtarët publikë të zgjedhur dhe të emëruar, përfshirë deputetët e Kuvendit të Republikës së Maqedonisë së Veriut. Ky aktivitet do të mbështesë dixhitalizimin e procesit dhe do të ofrojë trajnime për vendin specifik të sistematizuar të punës me synimin për zhvillimin dhe modernizimin e mëtejshëm të metodave dhe proceseve në DCSC.
Për më tepër, përveç KSHPK-së si përfitues kryesor, Në kuadër të projektit do të bashkëpunojë me institucione të tjera përkatëse për të përmirësuar transparencën e financimit të partive politike dhe fushatave zgjedhore. Një nga aktivitetet e planifikuara në këtë fushë është krijimi i një platforme ueb për dorëzimin dhe publikimin e të gjitha raporteve të nevojshme, e cila do të mundësojë procese të unifikuara të punës dhe shabllone për raportet financiare dhe regjistrim dhe dorëzim të thjeshtuar të raporteve, duke përmirësuar kështu transparencën e raportimit. Ky aktivitet do të sigurojë një bazë të dhënash dhe informacioni të integruar dhe do të lehtësojë realizimin e kompetencave të KSHPK-së në monitorimin, trajtimin e ankesave dhe sanksioneve, me qëllim parandalimin e korrupsionit në politikë.
Duke theksuar rëndësinë e përdorimit të mjeteve moderne të IT-së dhe ndërlidhjen dhe shkëmbimin e të dhënave ndërmjet autoriteteve shtetërore, institucioneve dhe kompanive të biznesit, u theksua nevoja për zbatimin e një mjeti të analizës së të dhënave. Më konkretisht, një sistem gjurmimi elektronik, i ngjashëm me ERAR-in e Sllovenisë, një mjet online për të dhënat e disponueshme publikisht për rrjedhën e parave të subjekteve të sektorit publik. Ky sistem do të mbështesë shumë nga kompetencat e KSHPK-së, si parandalimi i korrupsionit në prokurimet publike, por edhe monitorimi dhe kontrolli i lobimit dhe konfliktit të interesit.
Në të njëjtën kohë, përveç aktiviteteve specifike që synojnë forcimin e pavarësisë, efektivitetit dhe efikasitetit të mandatit dhe funksioneve të KSHPK-së, ai gjithashtu kontribuon drejtpërdrejt në mbështetjen për zhvillimin profesional të punonjësve që punojnë në institucionet shtetërore dhe të pavarura për tema që lidhen me fushën e parandalimit të korrupsionit. Më konkretisht, Projekti sponsorizon një program masteri në fushën e luftimit të korrupsionit dhe ndërtimit të integritetit në Akademinë Ndërkombëtare Kundër Korrupsionit (IACA), në Luksemburg, Austri. Në total, projekti do të sponsorizojë 12 studentë të punësuar në institucione të përzgjedhura në sektorin publik.
